ศัพท์ที่ต้องรู้ของผู้ปฏิบัติงานมาตรฐานระบบการจัดการ

Share

ตัวแทนฝ่ายบริหารด้านต่าง ๆ ของหน่วยงานหรือองค์กรเป็นบุคลากรที่มีหน้าที่วางแผน ตรวจสอบ ติดตามและประเมินผลการดำเนินงานตามมาตรฐานระบบการจัดการต่าง ๆ และมีส่วนสำคัญอย่างยิ่งในการทำให้ระบบบริหารงานขององค์กรประสบความสำเร็จ สำหรับตัวแทนฝ่ายบริหารของระบบการจัดการต่าง ๆ ก็มีชื่อเรียกที่แตกต่างกันออกไป เช่น ตัวแทนฝ่ายบริหารระบบคุณภาพ (QMR)  ตัวแทนฝ่ายบริหารระบบการจัดการสิ่งแวดล้อม (EMR) ตัวแทนฝ่ายบริหารระบบการจัดการอาชีวอนามัยและความปลอดภัย (OH&SMR) และตัวแทนฝ่ายบริหารระบบการจัดการความมั่นคงปลอดภัยด้านสารสนเทศ (ISMR) เป็นต้น และคำศัพท์ที่ผู้ปฏิบัติงานในด้านนี้จะพบอยู่เสมอ มีดังต่อไปนี้

การรับรอง (Certification)
หากองค์กรได้พัฒนาและรักษาระบบการจัดการที่เป็นไปตามมาตรฐานสากลหรือข้อกำหนดที่ได้รับการตรวจสอบโดยผู้ตรวจสอบบุคคลที่สามจากหน่วยรับรอง (CB) ที่ได้รับการรับรองระบบงานแล้ว ก็ถือว่าองค์กรได้รับการรับรองตามมาตรฐานระบบนั้น และเพื่อรักษาการรับรองให้คงอยู่ต่อไป องค์กรจะต้องได้รับการตรวจประเมินประจำปีจาก CB เพื่อตรวจประเมินการปฏิบัติตามมาตรฐานนั้น ๆ อย่างต่อเนื่อง

CB จะออกเอกสารรับรองหรือใบรับรองเพื่อรับรองความสอดคล้องของระบบการจัดการขององค์กรตามมาตรฐานระบบการจัดการเฉพาะหรือข้อกำหนดเชิงบรรทัดฐานอื่น ๆ การรับรองสามารถเพิกถอนได้หากไม่มีการตรวจสอบตามปกติ หรือหากระบบการจัดการไม่ได้รับการปฏิบัติตามข้อกำหนดการรับรองอย่างต่อเนื่องหรือไม่เป็นไปตามข้อกำหนด

การรับรองระบบงาน (Accreditation)
การรับรองระบบงานเป็นวิธีที่หน่วยงานที่เชื่อถือได้ (หน่วยรับรองระบบงาน หรือ Accreditation Bodies: AB) ให้การยอมรับอย่างเป็นทางการว่าองค์กรมีความสามารถในการดำเนินงานเฉพาะด้าน ซึ่งหน่วยรับรองระบบงานนี้เองทำหน้าที่รับรองระบบงาน (accredit) ให้กับหน่วยรับรอง (Certification Bodies: CB) อันแสดงให้เห็นถึงความสามารถในการตรวจสอบและรับรององค์กรที่สอดคล้องกับมาตรฐานระบบการจัดการ

กระบวนการรับรองดังกล่าวจะทำให้มั่นใจได้ถึงความเป็นกลางและความสามารถในการดำเนินงาน ตลอดจนส่งเสริมความเชื่อมั่นและการยอมรับการรับรองของ CB จากผู้ใช้ปลายทางที่เป็นภาครัฐและภาคเอกชน การรับรองระบบทำให้ลูกค้าขององค์กรต่าง ๆ มั่นใจว่า CB สามารถดำเนินงานตามเกณฑ์ที่ยอมรับในระดับสากล

หน่วยรับรอง (Certification Body: CB)
หน่วยรับรอง (CB) คือองค์กรบุคคลที่สามที่ได้รับการรับรองระบบงานแล้ว (Accredited) ซึ่งทำหน้าที่ตรวจสอบและออกใบรับรองให้กับองค์กรที่ต้องการการรับรองมาตรฐานระบบการจัดการต่างๆ CB ต้องได้รับการรับรองระบบงานเพื่อให้สามารถรับรองมาตรฐานระบบการจัดการต่าง ๆ ได้โดยได้รับความเชื่อถือเนื่องจาก CB ต้องได้รับการตรวจสอบโดยหน่วยรับรองระบบงาน (Accreditation Bodies: AB) เพื่อให้มั่นใจในการปฏิบัติงานด้วยความเป็นกลางและความสอดคล้องของงานและกระบวนการต่างๆ

สำหรับคำศัพท์น่าสนใจที่มาจากมาตรฐาน ISO/IEC 17021-1, Conformity assessment – Requirements for bodies providing audit and certification of management systems – Part 1: Requirements ซึ่งเป็นมาตรฐานสำหรับหน่วยรับรอง (CB) ตามมาตรฐานระบบการจัดการ มีดังต่อไปนี้

ความเป็นกลาง (Impartiality)
การมีอยู่ของความเป็นกลาง  คือ ความเป็นอิสระจากความขัดแย้งทางผลประโยชน์ (ของ CB) ซึ่งความเป็นกลางหมายถึงการไม่มีความขัดแย้งทางผลประโยชน์ เพื่อไม่ให้ส่งผลกระทบต่อกิจกรรมที่ตามมาของหน่วยรับรอง

ความไม่สอดคล้อง (Nonconformity: NCR)
ความไม่สอดคล้อง คือ ความไม่สอดคล้องตามข้อกำหนด

ความไม่สอดคล้องสำคัญหรือข้อบกพร่องสำคัญ (Major Nonconformity: Major NCR)
ความไม่สอดคล้องสำคัญหรือข้อบกพร่องสำคัญ เป็นความไม่สอดคล้องที่ส่งผลต่อความสามารถของระบบการจัดการเพื่อให้บรรลุผลตามที่ตั้งใจไว้

ความไม่เป็นไปตามข้อกำหนดดังกล่าวสามารถจัดประเภทได้ซึ่งมีหลักการในสถานการณ์ต่อไปนี้
• หากมีข้อสงสัยอย่างมีนัยสำคัญว่ามีการควบคุมกระบวนการที่มีประสิทธิผล หรือผลิตภัณฑ์หรือบริการจะเป็นไปตามข้อกำหนดที่ระบุ
• ความไม่สอดคล้องเล็กน้อยจำนวนหนึ่งที่เกี่ยวข้องกับข้อกำหนดหรือปัญหาเดียวกันอาจแสดงให้เห็นถึงความล้มเหลวของระบบและทำให้เกิดความไม่สอดคล้องที่สำคัญ

ความไม่สอดคล้องย่อยหรือข้อบกพร่องย่อย (Minor NCR)
ความไม่สอดคล้องที่ไม่ส่งผลกระทบต่อความสามารถของระบบการจัดการในการบรรลุผลที่ตั้งใจไว้

โอกาสในการปรับปรุง (Opportunity for Improvement: OFI)
สถานการณ์ที่หลักฐานที่นำเสนอ บ่งชี้ว่าข้อกำหนดได้รับการปฏิบัติอย่างมีประสิทธิผล แต่ขึ้นอยู่กับประสบการณ์และความรู้ของผู้ตรวจประเมินที่สามารถปรับปรุงเพิ่มเติมเพื่อประสิทธิผลหรือความเข้มแข็งที่ดีขึ้น

เราต้องไม่ลืมว่า CB ถือเป็นหน่วยงานประเภทบุคคลที่สามซึ่งต้องมีความสามารถ ความสม่ำเสมอ และความเป็นกลางในกิจกรรมการตรวจประเมินและการรับรองระบบการจัดการ ดังนั้น การที่บริษัทหรือองค์กรได้รับการรับรองจาก CB ที่เป็นที่ยอมรับและมีคุณสมบัติตามมาตรฐานสากล จะทำให้ได้รับประโยชน์จากการตรวจประเมิน และได้รับการยอมรับจากลูกค้าและผู้มีส่วนได้ส่วนเสียขององค์กรเป็นอย่างดี

ที่มา: https://isoupdate.com/general/iso-terms-explained/   

 6,792 ผู้เข้าชมทั้งหมด